Văn bản
Tác giả
Thể loại
Giá trị nội dung chủ yếu
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Phan Bội Châu
Thất ngôn bát cú đường luật
Phong thái ung dung, đường hoàng và khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên cản tù ngục khốc liệt của người tù cách mạng
Đập đá ở Côn Lôn
Phan Châu Trinh
Thất ngôn bát cú đường luật
Ca ngợi hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàn của người anh hùng cứu nước dù gặp bước nguy nan nhưng không sờn lòng đổi chí.
Muốn làm thằng Cuội
Tản Đà
Thất ngôn bát cú đường luật
Tâm sự của một con người bất hòa sâu sắc với thực tại, muốn thoát li lên cõi tiên cảnh
Hai chữ nước nhà
Trần Tuấn Khải
Song thất lục bát
Thể hiện tình yêu nước sâu sắc và nỗi buồn khi đất nước bị giặc xâm lấn
Nhớ rừng
Thế Lữ
Tự do
Mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú để diễn tả nỗi chán ghét thực tại tù túng, tầm thường và niềm khao khát tự do mãnh liệt.
Ông đồ
Vũ Đình Liên
Ngũ ngôn
Thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của “ông đồ” qua đó toát lên niềm thương cảm chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ cảnh cũ người xưa.
Quê hương
Tế Hanh
Tự do
Bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển, nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân. Qua đó ta thấy được tình cảm yêu quê hương của nhà thơ.
Khi con tu hú
Tố Hữu
Lục bát
Thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do đến cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.
Tức cảnh Pác Bó
Hồ Chí Minh
Thất ngôn tứ tuyệt
Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung và tình yêu thiên nhiên vô bờ của Bác Hồ trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó.
Ngắm trăng
Hồ Chí Minh
Thất ngôn tứ tuyệt
Tình yêu thiên nhiên say mê và phong thái ung dung của Bác Hồ ngay cả trong cảnh ngục tù cực khổ tối tăm.
Đi đường
Hồ Chí Minh
Thất ngôn tứ tuyệt
Từ việc đi đường núi gợi ra chân lí: vượt qua gian lao chồng chất sẽ đi tới thắng lợi vẻ vang.
Chiếu dời đô
Lí Công Uẩn
Chiếu
Phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập, tự lực tự cường.
Hịch tướng sĩ
Trần Quốc Tuấn
Hịch
Phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù xâm lược, ý chí chiến đấu bảo vệ độc lập dân tộc.
Nước Đại Việt ta
Nguyễn Trãi
Cáo
Mang ý nghĩa như bản tuyên ngôn độc lập: nước ta là đất nước có nền văn hóa lâu đời, có lãnh thổ riêng, phong tục tập quán riêng, phong tục riêng… kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại.
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
Tấu
Giúp ta hiểu mục đích của việc học để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phải để cầu danh lợi. Muốn học tốt phải có phương pháp, học cho rộng nhưng phải nắm cho gọn, học phải đi đôi với hành.
Thuế máu
Nguyễn Ái Quốc
Văn xuôi
Vạch trần bản chất xảo quyệt của thực dân đã biến những người nghèo khổ ở các xứ thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho lợi ích của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc.
