Hướng dẫn làm bài văn cảm nghĩ về bài thơ “Con cò” lớp 9 hay nhất ngắn gọn, văn mẫu phân tích cảm nghĩ về bài thơ con cò. Trong các bài ca dao của Việt Nam, hình ảnh của con cò là một hình ảnh khá quen thuộc và phổ biến.
Các bài viết về chủ đề con cò được quan tâm trên THCS Lao Bảo:
Nó được dùng để biểu tượng cho những con người nhỏ bé, những người phụ nữ tần tảo với cuộc sống mưu sinh…Lấy nguồn để tài từ ca dao dân gian đó, nhà thơ Chế Lan Viên đã sáng tác bài thơ “Con cò” để thể hiện được tình mẫu tử thiêng liêng, trong đó vì người con của mình mà người mẹ có thể hi sinh tất cả, đón nhận tất cả những khó khăn, gian khổ, thăng trầm của cuộc đời, chỉ mong sao đứa con nhỏ bé của mình được bình yên, hạnh phúc. Khi làm bài văn Cảm nhận về bài thơ “Con cò”, các bạn có thể chia nhỏ bài thơ thành ba khổ để phân tích. Chú ý làm bật được tư tưởng, tình cảm mà nhà thơ gửi gắm. Dưới đây là các bài văn mẫu để các bạn hoàn thành bài tập này tốt hơn.
BÀI VĂN MẪU CẢM NGHĨ VỀ BÀI THƠ CON CÒ LỚP 9
Chế Lan Viên là một trong những tên tuổi hàng đầu của nền thơ Việt Nam thế kỉ XX. Trước cách mạng, ông nổi tiếng trong phong trào Thơ Mới với tập “Điêu tàn”. Sau cách mạng, ông là lá cờ đầu của thơ ca hiện đại Việt Nam, được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật. Bài thơ “Con cò” được sáng tác năm 1962 in trong tập “Hoa ngày thường – Chim báo bão”. Bài thơ ca ngợi tình mẫu tử và ý nghĩa thiêng liêng của lời ru đối với cuộc sống qua việc khai thác hình tượng con cò trong những khúc hát ru.
Ở đoạn đầu bài thơ là hình ảnh con cò trong lời hát ru của mẹ bắt đầu đến với tuổi thơ:
“Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
“Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò Cổng Phủ
Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
“Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên, ngủ yên, cò ơi, chớ sợ
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân”
Bốn câu thơ đầu là lời mẹ nói với con cũng là cách giới thiệu về hình ảnh con cò. Tiếp đó tác giả gợi lại những câu ca dao xưa để miêu tả khung cảnh quen thuộc của làng quê yên ả, thanh bình đến phố xá sầm uất, đông vui. Đó là một cuộc sống êm ả, thanh bình ít biến động thời xưa. Con cò phải lặn lội một mình kiếm ăn còn con sung sướng hạnh phúc biết bao khi được chìm vào giấc ngủ nồng say trong lời ru của mẹ. Con cò trong câu ca dao phải vất vả kiếm ăn còn con luôn có mẹ ở bên, mẹ là chỗ dựa đáng tin cậy, là lá chắn che chở suốt đời con. Qua những lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đến với tuổi thơ một cách vô thức. Đây chính là sự khởi đầu đi vào thế giới tâm hồn của con người, của những lời hát ru, của ca dao dân ca, đó là cả điệu hồn của dân tộc của nhân dân. Ở tuổi ấu thơ, đứa trẻ chưa hiểu được ý nghĩa, nội dung của lời hát ru, chúng chỉ cần được vỗ về trong âm điệu dịu dàng của lời ru để đón nhận bằng trực giác tình yêu thương, sự chở che của người mẹ. Đoạn thơ khép lại bằng những hình ảnh thanh bình của cuộc sống, bằng giấc ngủ nồng say của trẻ thơ.
Sang đến khổ thơ thứ hai, hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ và trở nên gần gũi, theo bước người con trên mỗi chặng đường đời.
“Ngủ yên, ngủ yên, ngủ yên
Cho cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi
Mai khôn lớn, con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
Lớn lên, lớn lên, lớn lên…
Con làm gì?
Con làm thi sĩ
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn”
Sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú của nhà thơ đã thổi sức sống vào cánh cò đã chắp cánh cho con cò bay từ trong ca dao để xuất hiện trong những khung cảnh mới lạ: bên nôi, với trẻ, đi học cùng bé và sau này cánh cò bay vào câu thơ khi con làm thi sĩ. Hình ảnh thơ lung linh diễn tả một suy tưởng sâu sa. Cánh cò đồng hành cùng con người từ tuổi nằm nôi đến tuổi đi học và cho đến lúc trưởng thành, đã gợi ý những biểu tượng về lòng mẹ, về sự chắt chiu nâng đỡ dịu dàng và bền lâu của người mẹ. Mẹ luôn theo sát con mong con khôn lớn, trưởng thành. Ước mong con làm thi sĩ chỉ là giả định chủ yếu thể hiện ước mơ của mẹ mong con lớn khôn có tâm hồn biết yêu thương, yêu cái đẹp.
Từ hình ảnh con cò tác giả suy ngẫm triết lí về ý nghĩa lời ru và tấm lòng của người mẹ đối với cuộc đời mỗi con người:
“Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi
Ngủ đi, ngủ đi!
Cho cánh cò, cánh vạc
Cho cả sắc trời
Đến hát
Quanh nôi”
Năm câu thơ đầu, nhà thơ đã sử dụng điệp ngữ “dù ở”, nghệ thuật đối “gần con – xa con”, “lên rừng – xuống bể” kết hợp với nhịp thơ dồn dập, đoạn thơ gợi mở ra một không gian bao la, một thời gian không giới hạn. Qua đó tác giả nhấn mạnh cuộc đời dài và rộng có nhiều vất vả trắc trở, nhiều biến động nhưng mẹ vẫn mãi ở bên con, mãi yêu thương con bằng một tình yêu thương vô hạn. Từ sự thấu hiểu tấm lòng người mẹ, nhà thơ đã khái quát đúc kết một quy luật của tình cảm có ý nghĩa bền vững, rộng lớn và sâu sắc:
“Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con”
Câu thơ giàu chất trí tuệ, đậm chất triết lí, triết lí của trái tim. Người con dù khôn lớn trưởng thành đến đâu vẫn mãi là một đứa trẻ bé nhỏ luôn cần đến sự quan tâm, tình yêu thương và sự chở che của mẹ. Tình yêu thương của mẹ không có bến bờ và sẽ mãi theo con cho dù một ngày mẹ không còn trên thế gian này nữa. Bởi vậy nhà thơ Nguyễn Duy đã viết:
“Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”
Mười câu thơ cuối bài thơ với âm điệu ngọt ngào đằm thắm ngân nga, là lời khẳng định lời ru của mẹ thưở còn thơ sẽ theo con suốt cuộc đời và trở thành mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn con, chắp cánh cho con trên những chặng đường dài.
Bài thơ với thể thơ tự do, nhiều câu thơ mang dáng dấp của thơ tám chữ giúp tác giả thể hiện giai điệu, cảm xúc một cách linh hoạt. Âm điệu bài thơ ngọt ngào, êm ái như âm điệu lời ru. Các khổ thơ mở đầu bằng câu văn ngắn và kết lại bằng câu văn dài khiến bài thơ mang tầm suy nghĩ, triết lí. Nhà thơ đã vận dụng sáng tạo hình ảnh con cò trong ca dao để tạo nên những hình ảnh thơ mới mẻ, độc đáo, bất ngờ.
Bài thơ đã làm mới một đề tài vốn gần gũi và quen thuộc. Qua bài thơ, Chế Lan Viên nhắc nhở chân thành và thấm thía về tình mẹ, về ý nghĩa lời ru đối với mỗi con người.
